Rüzgarın Hatıraları – Önder Özdemir

Özcan Alper, “Sonbahar” ve “Gelecek Uzun Sürer” filmlerinin ardından üçüncü filmi Rüzgarın Hatıraları’nı yaptı. Film 11 Aralık’ta vizyona girdi.
Özcan Alper evrensel bir insanlık durumunu, üzerinde yaşadığımız toprakların gerçekliğini es geçmeden anlatıyor Rüzgarın Hatıraları’nda. Yani film evrensel olduğu denli, “biz” den bir film.
Filmin başında Faulkner’dan alıntılanan “Geçmiş asla sona ermez, hatta geçmez bile” cümlesinin ifade ettiği gibi, her ne kadar 1943 yılındaki bir öykü anlatılıyor olsa da, Türkiye’de azınlık olmanın, muhalif olmanın “asla geçmiş olamayan” öyküsüdür anlatılan. Bu öykü filmde 1943’ten 1915’e uzanıyor, ama bizim zihinlerimizde 1980’den geçerek 1990’ların köy boşaltmalarına ve bugüne uzanıyor.
Özcan Alper, çok az diyalog olmasına rağmen akıcılığını koruyan, çok iyi oyuncuları sayesinde sözlerle anlatılabilecek olanların ötesini izleyicisine geçiren bir film yapmış.
Filmde Karadeniz’in büyülü yayla ve müthiş doğa görüntüleri arasına “hapsolmuş” bir muhalifin öyküsü var. Bu muhalif aynı zamanda 1915 Ermeni Soykırımı’ndaki kendi trajedisini heybesinde 1940’lara taşımış. Özcan Alper ise bu sert öyküyü, acıları “Angelopoulos”a da selam göndererek görüntülerin büyülü dili ile sunmuş.
Bu filmi elbette herkes bulunduğu yerden farklı okuyacak ve tıpkı Aram gibi kendi heybesinden başka öyküler çıkartacak. Ama ben filmde, 1940’lı yıllarda muhalif bir gazeteci olan Aram’ın Varlık Vergisi ve sola yönelik baskıdan kurtulmak için kaçış öyküsünde
1915 Ermeni Soykırımı’nı;
Nazım Hikmet’i, Sabahattin Ali’yi;
bir ceberut devletin kendisinden olmayanları hep aynı “linç” formülü ile nasıl yok etmeye çalıştığını;
bunun için nasıl aynı “faşist ruh”u kullandığını;
2. Dünya Savaşı’nda “Yurtta Sulh ve Cihanda sulh” sözünün, nasıl tüm gayr-i müslim ve muhaliflere savaş olarak uygulandığını;
Alman faşizmi ile Türkiye’nin dansını; bunu yaparken devletin kendine hep aynı işbirlikçi güruhu suç ortağı yaptığını izledim.
1915 Ermeni Soykırımı sadece 1915’te kalmadı; 1940’lardaki Varlık Vergisi’ni, Struma gemisini, Haymatlosları, 6-7 Eylül pogromunu, Maraş, Çorum, Sivas katliamlarını beraberinde getirdi.
Ermeniler, gayr-i müslimler yurtlarından sürülürken mallarına el koyanlar, bundan kendilerine çıkar sağlayanlar dışında da suç ortaklıkları yarattı. Bugün bu suç ortaklıkları, HDP parti binalarının yakılmasından, kitabevlerinin yakılmasından, günlerce süren sokağa çıkma yasaklarından, katliamlardan da sorumlu.
Ermeni Soykırımı’nın reddi, bugüne kadar uzanan tüm baskı ve zulümlere bizzat iştirak ederek  ya da görmezden gelerek ortak olanların suçluluk duygusunu beraberinde getiriyor. Daha fazla baskı ve daha fazla zulüm bu coğrafyanın her yanına, bu coğrafyada yaşayan herkesi hedef alarak yayılıyor.

Yani Rüzgarın Hatıraları’nda anlatılan ‘geçmiş değil’. ‘Geçmiş’ olabilmesi, geleceği yeni baştan kurma umudunu içeren bilinçli bir mücadeleyi gerektiriyor.
(Bu yazı 14.12.2015 tariihnde yayınlanmıştır)

Yorumlar

Yorum Gönder

Bu blogdaki popüler yayınlar

Faust, Mephisto ve ruhunu şeytana satanları anlatan bir film – Önder Özdemir

Resim
Bir edebiyat klasiği olarak Faust Johann Georg Faust, Almanya’da 1466-1541 arasında yaşamış aynı zamanda ‘büyü’ ile de uğraştığı iddia edilen astrolog ve simyacıdır. Ölümünden sonra hakkında destan kitapları yazılmaya başlar. [1]   Ve zamanla Faust, Almanya’nın en çok bilinen destan kahramanı olur. Christopher Marlowe tarafından yazılan “Doktor Faustus’un hayatı ve ölümünün trajik tarihi” isimli oyunu 1604 yılında İngiltere’de yayımlanır ve böylece ünü Almanya’yı aşar. Ama Johann Wolfgang von Goethe tarafından yazılan Faust, en bilinenidir. Aslında Goethe neredeyse tüm hayatı boyunca Faust yazmıştır denilebilir. Goethe,   ‘Faust bölüm 1’   i 1806 yılında tamamlar. 1829 yılında bir kez günceller. Bir yandan da ikinci bölümü yazmayı sürdürür.   ‘Faust: Trajedinin ikinci bölümü ’ Goethe’nin öldüğü 1832 yılında yayınlanır. Goethe’nin Faust’u, bilim için tüm ömrünü harcamış ve tüm dünyevi hazlardan uzak durmuştur ama mutsuzdur; insana olan inancını kaybetmiştir ve karamsardır.
Devamı

Hollywood’daki “cadı avı” ve direnenlerin filmi: Cadı Kazanı – Önder Özdemir

Resim
ABD’de 1947-1957 yılları arasında geniş kapsamlı bir “cadı avı” yaşandı. “Sinemanın kalbi” Hollywood’da çalışan yüzlerce oyuncu, yönetmen, senarist komünist olmakla ve Amerika karşıtı faaliyetler yapmakla suçlandı. Bir çeşit özel amaçlı mahkeme olan bir Komite’de [1]   sorgulandılar. Sadece dönemin ABD politikalarına muhalif oldukları için işlerini yapamaz hale geldiler. Bu Komite’de soruşturmaya uğrayanlar çok farklı tutumlar sergilediler. Soruşturmalar sürecinde özellikle iki kişinin davranışı çok konuşuldu. Bunlardan birisi ünlü yazar Arthur Miller ve diğeri de dönemin ünlü yönetmenlerinden İstanbul doğumlu Elia Kazan. Aynı zamanda bir zamanlar iki yakın dost olan Elia Kazan ile Arthur Miller ve filmleri bu yazının konusunu oluşturuyor. Hollywood kara listeleri ve komünist avı İkinci Dünya Savaşı’nın sona ermesiyle ABD ile Sovyetler Birliği arasındaki “Soğuk Savaş”, Amerikan iç ve dış siyasetinin belirleyeni oldu. Amerika’daki egemenler öncelikle kendi saflarını sıklaştır
Devamı

Nazilerin dolandırdığı “Ankara Casusu”: İlyas Bazna – Önder Özdemir

Resim
Geçenlerde birbirine bağlı olarak ilginç iki casusluk filmi izledim. Birincisini geçen hafta anlatmıştım. “Kalpazanlar” (The Counterfeiters) [1]  filmini tanıtmak için film üzerine yazılanları okurken,  Türkiye’den de bir casusun ilginç bir biçimde 1940’lı yıllarda rol aldığını öğrendim. Bu konuyu biraz daha eşeleyince Nazilerle çalışan Ankara’dan bir casus hakkındaki 1952 yapımı bir başka casusluk filmini buldum: “5 Parmak” (5 Fingers) [2] Casuslar üzerine yapılan filmler zaten oldukça fazla ilgi görürler. Hollywood yapımı olup da Türkiyeli bir casusu konu alan, büyük bir bölümü Türkiye’de çekilmiş, Türkleri anlatan ve de dönemin tanınmış oyuncularından James Mason’ın oynadığı ödüllü bir filmin neden gölgede kaldığını anlayamadım. İkinci Dünya Savaşı’nın en sert döneminin entrikaları içinde yer alan bir Türkiyeli casusun hayatı üzerine yapılan film, böylece bu yazının konusu haline geldi. …….. İkinci Dünya Savaşı’nda tarafsız kalan İsveç, İsviçre gibi Türkiye de gizli servi
Devamı